ન આવજે મારા દેશમાં

પગલાં ન જડે એવો પ્રસંગ પાથરી કહી દીધું, ન આવજે મારા દેશમાં,
ટપટપ વરસ વહી ગયાં તોય કદી કદી નદી જડી આવે એના વેશમાં;
લાલ લાલ ફૂલનો પીળો પરાગ
કાળા કાળા ભમરાને એ શું કહેશે ?
બાગમાં તો બધું બેફામ હોય
તો કોણ પાક્કા ઘરમાં જઈ રહેશે ?
પાંદડી સંગ પોત પથરાતું ભોમ પર ને આયખું લટકે અધ્ધર રવેશમાં;
પથારીમાં પંડ પડખાં ઘસે એમાં ડાયરીનાં પાનાંએ શું થરથરવાનું ?
બહુ મજાનું છે જાતને દૂરથી જોવી
શબ્દમાં પેસવાનું પાછું ફરવાનું, ક્યાં આખી રાતને ગૂંથવાની વાત, ક્યાં ગૂંચવાવું આ એકેક કેશમાં !

‘છે’ અને ‘નથી’ની કેટલીય જાતરા પછી
પ્રસન્ન થયાં આ પ્રશ્નનાં દેવી,
એકેય આંખ નથી કુંવારી કોને લાલ લાલ અંધારાંની વાત કહેવી ?
આંખમાં સમાય નહિ કદીય પછી સપનાં રેલાય છે ગાલ પર મેશમાં.

પગલાં ન જડે એવો પ્રસંગ પાથરી કહી દીધું, ન આવજે મારા દેશમાં,
ટપટપ વરસ વહી ગયાં તોય કદી કદી નદી જડી આવે એના વેશમાં.

નિસર્ગ આહીર : 23 નવેમ્બર, 2010

નીસીમ

આ અને આવી બીજી રાતનો ડર લઈ ફરું,
તું હોય જો પાસે તો મારો નિબિડ કર ધરું,
જે શકયતાઓ હતી, વર્ષો સુધી તપાસતો રહ્યો,
હવે કોઈ પણ ફરિયાદ વગર તારા તરફ પાછો ફરું,
કશું જ ન કરી શકવાનો વસવસો ઘેરી વળે,
બેવડી ગતિથી સમય બસ ખંખેરતો રહું,
શું કરી શકાયું હોત તારી ચાહતમાં એ પ્રશ્ન નથી,
કેમ કોઈ ન ચાહી શકયું મને એ જ વિમાસતો રહું,
આ અવસર આનંદ માટે જ ગોઠવવામાં આવ્યો હતો,
અંતે વિષાદ ઘરને ઘેરી વળ્યો, તને શું કહું ?
આવનારા દિવસો એક છળ હોઈ શકે છે.
હું કંઈ જ ન હોવાનો પ્રવાહ લઈ વહું,
અણગમતું તો કંઈ કેટલું આસપાસ ખડકાયા કરે,
ગમતું પામવા જતાં ન પામવાનું જ પામતો રહું.

નિસર્ગ આહીર : ૧૦ ફેબ્રુઆરી, ર૦૦૮

પલપલ

ખબર નથી કે કેમ કરું છું,
પલપલ તને પ્રેમ કરું છું;
એવી તો તું કેવી ઝાકળ,
હુ જાણું નહિ ને મન ઝીલે,
એકવાર મેં આંખે રોપી
ને તું કાયમ મારામાં ખીલે,
મારા ભવમાં તને જ ભરું છું,
પલપલ તને પ્રેમ કરું છું;
નસેનસ નદી શી ભરું,
તારા નામે દરિયો સ્થાપું,
તારે જો વરસવું છે તો,
આખું ચોમાસું તને આપું,
હું આખેઆખો તને ધરું છું,
પલપલ તને પ્રેમ કરું છું;
તારે ચહેરે ચાંદો ચણે
ચાહત ચણ નાખે છે,
ચારેય દિશા ચાહક
ચપટી ચપટી ચાખે છે,
હું તો આકંઠ તને ચરું છું,
પલપલ તને પ્રેમ કરું છું.

નિસર્ગ આહીર : જુલાઈ ર૪, ર૦૦૯

પહેલો પડાવ

ક્યાં કરું મુકામ ? મારી સમજણનો પહેલો પડાવ
કાયા પરથી આજ ઊતારી દીધો બચપણનો દાવ

ટબમાં હોડી તરે, બધાં ચોમાસાં બકેટમાં ડૂલ
સાવ સાંકડું ઘર ને ઊંચી ઊંચી ફાલી છે સ્કૂલ
ક્રિકેટનું મેદાન તો ચોકીદારની આંખ જેવડું
ડોસાનો કાયમી કકળાટ કે છોકરાંવ ઘેર જાવ
ક્યાં કરું મુકામ ? મારી સમજણનો પહેલો પડાવ
કાયા પરથી આજ ઊતારી દીધો બચપણનો દાવ

પેલા મોનુની બાઈક પર સોનુનું સપનું જાગે
મન મારું અધરાતે આઈ-પેડ, આઈ-ફોન માગે
મારી ભૂખમાં ઊગ્યા મૅકડોનલ્સ ને ડામિનોઝ
દાદી કહે કે દીકુ મારા, જુવારનો રોટલો ખાવ
ક્યાં કરું મુકામ ? મારી સમજણનો પહેલો પડાવ
કાયા પરથી આજ ઊતારી દીધો બચપણનો દાવ

તમારી દેશ-દુનિયાની ચર્ચામાં કયાંય હું છું ?
ચોપડીમાં નથી એવા એવા સવાલો કોને પૂછું ?
કદીક તો ટી.વી. ઓફ કરી મને ઓન કરો
કોઈને દેખાય નહિ એવા એવા પજવે છે ઘાવ
ક્યાં કરું મુકામ ? મારી સમજણનો પહેલો પડાવ
કાયા પરથી આજ ઊતારી દીધો બચપણનો દાવ

મામ, તું દેખાડે એ ચાંદો તો માંદો ને ઝાંખો
ડૅડ, સમજા ને ? મારી આંખોને પોતાની પાંખો
તમારી બારીએ પડદો પડે ને સવાલો જાગે
મને કોણ આપે ઉત્તર, મારે કોને કરવી રાવ ?
ક્યાં કરું મુકામ ? મારી સમજણનો પહેલો પડાવ
કાયા પરથી આજ ઊતારી દીધો બચપણનો દાવ

નિસર્ગ આહીર : ફેબ્રુઆરી ર૪, ર૦૧૩

પ્રતીતિ

હસતો તારો ચહેરો જોઈ હૈયું બસ એક જ વાત કહે
અંગેઅંગ તવ છલકે દરિયો આનંદનો એ કાયમ રહે

એક અનોખું વાદળ આવી
જાણે ધોધમાર વરસી ગયું
સપને સપને ઝાકળ હતી
હવે સુખનું સરવર થયું
છલોછલ વહેતી નદી જોઈ થાય કે તું જ કલકલ વહે
અંગેઅંગ તવ છલકે દરિયો આનંદનો એ કાયમ રહે

કદીક કોયલ લાવે ટહુકો
કદીક આખી વસંત લાવે
લીલાંછમ પાંદડાં પહેરાવી
રોમેરોમ ફૂલોને વાવે
આસપાસ અમળાતો નટખટ પવન તારી સુગંધ ચહે
અંગેઅંગ તવ છલકે દરિયો આનંદનો એ કાયમ રહે

નિસર્ગ આહીર : જૂન ૩૦, ર૦૦૯

પ્રેમ-અનુનય

દિલના કોઈક ખૂણે ઘર કરવું છે, કરવા દેને
તારામાં હુંપણું ભરવું છે, ભરવા દેને
હર દૃશ્યના રાજવી જેવો મોભો મારો
સહેજ આંખોમાં તરવું છે, તરવા દેને
પીળું પીળું પાંદ નહીં, કૂંપળરૂપે ખરું
કમોસમી તારે આંગણ ખરવું છે, ખરવા દેને
ફૂલ, શ્રીફળ, મેવા; જેવી જેની શક્તિ-ભક્તિ
મારે સપનું ચરણે ધરવું છે, ધરવા દેને
મોક્ષ મારો બે નીલી નીલી આંખોમાં ઝૂરે
થાય કે અંદર ડૂબી મરવું છે, મરવા દેને

નિસર્ગ આહીર : ૧૩ ફેબ્રુઆરી, ર૦૧૩

બેરંગ

આવવાનું તમામ જોમ
તારી ઉદાસ આંખના પડછાયામાં
કયાંક ઢબૂરાઈ જતું હોય એમ લાગે છે.
ખૂબ દૂરનાં નાનાં નાનાં ઝાડ પણ આખરે તો વૈશાખના તડકામાં
પોતાનું શરીર સંકોરીને સાવ કયાંક દૂર ભાગી જવા મથે છે
પણ એની નિયતિ નક્કી કરનાર
અષાઢની રાતનો વરસાદ
કયાંક ખોવાઈ ગયા પછી પાછો આવ્યો નથી એનો વસવસો લઈને
હું આ પાસેના નાનકડા ઝરણાંની બખોલમાં આવીને બેઠો છું
પંખીની પોતાની પાંખનો ભાર વરતાવા લાગે
એવો અમારો આ પ્રાંત છે.
વાનરની નાની એવી દુનિયાનું પાંખાળુ ગૌરવ
આપણી જ ચેતનાના નાનાનાના ખંડમાં આવીને
બેસી ગયાનો અનુભવ લઈને
આપણી જ સાવ નાનકડી અને રૂપકડી દુનિયાનો ભાર લઈને
કોઈક ખૂણાનું મૌન મારી અંદર જ સંકેલીને
જાણે કોઈ ચાલતું હોય એમ સતત લાગ્યા કરે છે
એવા આ મજાના દિવસો છે.

નિસર્ગ આહીર : માર્ચ ૨૨, ૨૦૧૦

લખી તને

ખૂબ ખુશ થયો એ ક્ષણ પર લખી તને,
શિલાલેખ-શી કાયમી કરી સખી, તને
સાવ સૂનું તો નહોતું નગર પણ
હર રસ્તાની ધારે ઝંખી તને
અર્થ વગરની શી આ આવન-જાવન
કોઈ ગમતું ઉડ્ડયન આપું પંખી, તને
માદક માદક આંખોમાં આ નીલું નીલું શું છે ?
શું નીલબિલ્લોરી કોઈ સાપણે ડંખી, તને ?

નિસર્ગ આહીર : ૧૩ ફેબ્રુઆરી, ર૦૧૩

વહન કરી દીધું

મુઠ્ઠીમાં સમાય એવી વાતનું વાયરાની જેમ વહન કરી દીધું
ટીપુંક અમીની આશા હતી ને પછી પાણીથી છલોછલ સરોવર પીધું
કદીય નહિ ધારેલું કે જેની સંગ રંગો ફોરે
એ જ અંધારું પહેરીને લૂંટશે
પાણી પીવડાવી મોટું કરે ને પછી
જીવનભર ફૂલોને ફળોને ચૂંટશે
ચીંધી’તી આંગળી જ સહેજ પછી આખું આકાશ ગટગટ પીધું
નદીનું નામ દઈ નદીની જેમ જ વહે
પછી આપણે દરિયો જાવાનું મન થાય કે નહિ ?
અમથા પથ્થરની ઠેસ લાગતી’તી એ
છોકરી પછી તો પર્વત પરથી પણ વહી
થોડાંક ઝરણાં જોયાં થોડાંક હરણાં જોયાં પછી જંગલ આખાનું નામ લીધું

નિસર્ગ આહીર : મે રપ, ર૦૧૦

વિરંગ

પાણી કેટલું ઝિલાયું અંદર એમ કહે,
આમ તો કેટલાંય ચોમાસાં વહ્યાં.
તું જીવે છે ને હું પણ જીવું છું,
કેટલું આપણ એકબીજામાં રહ્યાં ?
કૈં કૈં રસ્તાઓ ઓળંગી આવી ઊભાં,
પગલાં ન એકે ય અંદર ગયાં.
તું મૂંગી ને હું અવાક્‌ આ બાગમાં,
કૈં ફૂલ બોલ્યાં, કૈં પાંદડાં ખરખર થયાં.
અંદર કોઈ આકાર ઊભો ન થયો,
આમ તો તેં અનેક કાવ્યો મને કહ્યાં.
આકાશે તો સાચવ્યાં પક્ષી અનેક,
પણ ખરેલાં પીંછાં ન સહેજે સહ્યાં.

નિસર્ગ આહીર : ૩૦.૧.ર૦૧ર